Het valt Schings overigens wel op dat de kans op uitstroom uit de WGA een stuk hoger is bij eigenrisicodragers dan bij werkgevers die via UWV verzekerd zijn. “Eigenrisicodragers zijn beter in staat werknemers te begeleiden naar herstel, de juiste re-integratie-instrumenten in te zetten én werk te maken van het eigen inkomensbehoud van werknemers. Daar blijven we graag met onze module WGA Eigenrisicodragen aan bijdragen. Inclusief de dienstverlening om werknemers duurzaam inzetbaar te houden. Mijn boodschap aan zowel de werkgevers als het intermediair is dan ook, ga met elkaar in gesprek en maak daarbij gebruik van het brede dienstpakket dat verzekeraars om het verzuimvraagstuk heen hebben gebouwd.”

Naast werknemers met long-covid-klachten neemt ook de groep 55-plus werknemers de komende jaren toe. Deze groep heeft volgens Schings de hoogste kans op WIA-instroom. “De AOW-leeftijd gaat al een tijdje in kleine stappen omhoog. Daardoor moeten werknemers langer doorwerken. Hierdoor zie je bijvoorbeeld bij de zware beroepen het aantal verzuimmeldingen vanwege klachten aan het bewegingsapparaat toenemen en ook de verzuimduur stijgen. Het is een uitdaging voor werkgevers, werknemers, UWV, verzekeraars en alle specialisten, nog beter te gaan samenwerken om ook die werknemers aan het werk te houden. Om werknemers vitaal en veerkrachtig te houden is de balans tussen de belasting en de belastbaarheid van een werknemer steeds belangrijker.”

“Samen met het intermediair helpt Nationale-Nederlanden werkgevers en werknemers om (langdurig) verzuim te verkorten en te voorkomen, zodat werknemers gezond aan het werk blijven, vandaag en morgen. De Human Capital Planner (HCP) is daar een voorbeeld van. Een krachtig, online datadashboard dat allerlei relevante pensioen- en HR-inzichten uit de onderneming samenbrengt. De adviseur kan hiermee de gegevens van zijn individuele klant vergelijken met andere bedrijven uit dezelfde branche. Dat levert waardevolle inzichten in risico’s en oplossingen. Indien nodig kan de adviseur op basis daarvan samen met de klant direct gerichte actie ondernemen om verzuim terug te dringen of voor te zijn.”

Veel mensen kregen een ernstige vorm van corona naast een bestaande aandoening (onderliggend lijden). Hierdoor ziet NN nu een toename in het aantal WIA-aanvragen bij UWV. Het is volgens Schings aannemelijk dat het aandeel mensen met langdurige covidklachten het aantal WIA-uitkeringen nog verder laat toenemen. “Vanaf februari 2022 ontstaan de eerste WIA-aanvragen, 104 weken na het ontstaan van de eerste coronabesmettingen. Dit zal leiden tot meer vraag naar WIA uitkeringen dan er toegekend kan worden. Dat gaat naar verwachting tot ernstige problemen leiden bij UWV, die de steeds grotere vraag aan WIA-uitkeringen niet aankan. In 2015 zaten we landelijk op 55.000 WIA-aanvragen op jaarbasis, nu zijn dat er al om en na bij 80.000. Daardoor ontstaan bij UWV hoge werkvoorraden en ontvangen veel werknemers te laat een passende uitkering. Daar zijn werknemers én werkgevers de dupe van. Ook de herbeoordeling, een sociaal-medische beoordeling op een bestaande WIA-uitkering, zorgt door een tekort aan verzekeringsartsen voor werkdruk bij UWV. En het UWV doet echt wat het kan. Vorig jaar behandelde UWV circa 70.000 WIA-aanvragen, dat zijn er fors meer in vergelijking met de jaren daarvoor. Maar het is in het licht van de stijgende lijn nieuwe aanvragen helaas niet voldoende. Als er niets verandert aan de uitvoering van ons socialezekerheidsstelsel, verwacht ik opnieuw een verdere vertraging van de sociaal-medische beoordelingen van UWV. Dit houdt werknemers langer in onzekerheid en stagneert het verdere re-integratieproces.”

Kans op uitstroom WGA is voor eigenrisicodrager stuk hoger

Het trendrapport maakt duidelijk dat zowel de directe als de indirecte gevolgen van de coronapandemie een groot aandeel hebben in de ontwikkelingen van het verzuim en arbeidsongeschiktheid in Nederland. Herstellende werknemers konden bijvoorbeeld niet re-integreren in de perioden dat een bedrijf door de geldende coronamaatregelen gesloten was. Het korte ziekteverzuim nam voor corona al toe en die stijgende lijn versnelde in 2020 en 2021. “Werknemers werkten meer thuis, waarbij er niet altijd sprake was van optimale arbeidsomstandigheden. Door werkdruk of een gewijzigde werk-privébalans was het voor werknemers lastiger om vitaal te blijven. De psychische druk of uitval van werknemers door deze nieuwe situatie zijn ook een gevolg van corona”, schrijft NN in het trendrapport.

In 2021 werd meer dan de helft van het verzuim veroorzaakt door ‘werkdruk, werkstress’ en ‘lichamelijk te zwaar’ werk. Daarnaast valt het NN op dat de categorie ‘anders’ vorig jaar ook relatief hoog is. Van een kwart van het verzuim is onbekend wat de verzuimoorzaak door werk is. Onder andere vanwege de privacy kunnen verzuimoorzaken per werknemer niet worden gedeeld. Wat we wel weten is dat een zieke werknemer een werkgever gemiddeld 250 euro per dag kost. Met 7,8 miljoen werknemers, de hierboven geschetste ziekmeldingsfrequentie van 1,2 en een gemiddelde verzuimduur van acht dagen, kostte verzuim de BV Nederland dus ruim 18 miljard euro in 2021.

De BV Nederland kent 7,8 miljoen werknemers in loondienst. In die groep is het ziekteverzuimpercentage significant aan het stijgen. Verzuimden voorheen 4 op de 100 werknemers, inmiddels is dat opgelopen naar 5 op de 100. Dat 5% van de werknemers niet kan deelnemen aan het arbeidsproces is volgens Schings vooral in het licht van een tekort aan arbeidskrachten alarmerend. Terugdringen van het ziekteverzuim moet wat hem betreft daarom de hoogste prioriteit krijgen.

Alarmerend is namelijk ook de duur van het korte verzuim. Gemiddeld genomen melden werknemers zich jaarlijks 1,2 keer ziek. Die gemiddelde verzuimfrequentie is al drie jaar hetzelfde, terwijl het aantal verzuimdagen wel toeneemt. Een zieke werknemer is dus gemiddeld genomen langer niet in staat om te werken. Waar de gemiddelde verzuimduur in Nederland in 2020 nog daalde van 7,8 naar 7,5 werkdagen, zag NN de gemiddelde verzuimduur in 2021 stijgen naar gemiddeld 8 werkdagen

In het trendrapport valt vooral het grote verschil op tussen mannen en vrouwen in de leeftijdscategorie 25 tot 35 jaar. Het verzuimpercentage bij vrouwen is daar twee keer zo hoog en ook de verzuimduur is gemiddeld bijna 4 dagen langer. Wat verder opvalt is dat de categorie 55 tot 65 jaar de enige categorie is waar mannen een langere verzuimduur hebben dan vrouwen. Die groep laat ook de langste verzuimduur zien, boven de tien werkdagen. Dit is volgens NN ook de groep waar het gemiddelde verzuimpercentage het hoogst is, rond de 6,5%. “Met het stijgen van de leeftijd wordt de verzuimduur langer en is de oorzaak vaak complexer. Het herstel duurt langer”, concludeert NN.

Ziekteverzuim kostte de BV Nederland in 2021 ruim 18 miljard

Het verzuimpercentage is van oudsher het laagst bij bedrijven tot tien werknemers. Deze bedrijven laten in de coronajaren 2020 en 2021 echter de grootste stijging zien in het ziekteverzuim. Opmerkelijk daarbij is volgens NN de stijging in het eerste en derde kwartaal van 2021. Landelijk was toen bij de andere bedrijven juist een daling van het verzuim zien. Gemiddeld genomen is het verzuimpercentage in bedrijven tot tien werknemers nog steeds lager dan bij grotere bedrijven. Bij middelgrote bedrijven met 10 tot 100 werknemers ligt het verzuimpercentage eveneens onder het landelijk gemiddelde. Het verzuim in bedrijven met meer dan 100 werknemers komt elk jaar opnieuw boven het landelijk gemiddelde uit. Bij de laatste twee groepen is vooral een grote stijging in het verzuimpercentage te zien in het eerste en laatste kwartaal van 2020 en in het laatste kwartaal van 2021.