IBL-rekentool geeft maandenlang
verkeerd toetsinkomen af
HDN heeft dit jaar al twee keer melding moeten doen van een grote fout in de rekentool voor de inkomensbepaling loondienst (IBL). De eerste keer bleek het te gaan om de fiscale bijtelling van klanten met een lease-auto, die ten onrechte niet in mindering zijn gebracht op het toetsinkomen. De gevolgen van deze fout voor de klant kunnen groot zijn, omdat er maar liefs ruim vijf maanden lang een te hoog toetsinkomen is afgegeven door de IBL-rekentool.
Op 8 februari plaatste HDN een bericht op haar website met de melding dat er langdurig een onjuist IBL toetsinkomen is afgegeven bij klanten met een lease-auto. Opmerkelijk daarbij is dat HDN aan deze informatie verder geen ruchtbaarheid heeft gegeven. Wel is direct na de constatering van de fout een melding hiervan gedaan bij de AFM. Voor aanvragen die tot dat moment nog niet verstuurd waren, kon de adviseur het toetsinkomen opnieuw berekenen. Voor de al ingediende en veelal verwerkte aanvragen in de periode tussen 13 augustus 2020 en 27 januari 2021 bepalen de geldverstrekkers die werken met de IBL-tool de impact van het incident voor hun klanten en adviseurs. Inmiddels is wel duidelijk dat de NHG-borgstelling van kracht blijft voor aanvragen waarbij het bindend aanbod voor 28 januari is verstrekt, mits uiteraard wel aan de overige Voorwaarden & Normen is voldaan. De werkelijke impact van deze fout zal duidelijk worden als de AFM naar de zaak heeft gekeken. Er kan tenslotte sprake zijn van een niet-passende hypotheek in situaties waarbij de hypotheek al is gepasseerd.
Het is nu afwachten tot welk oordeel de toezichthouder komt in geval van overkreditering
De bug in de IBL-rekentool is ontstaan door een wijziging in het UWV-verzekeringsbericht waarvan HDN niet op de hoogte was. Dat laatste brengt ook meteen een kwetsbaar punt aan het licht. In dit geval het UWV, maar ook de andere IBL-databronnen die worden gebruikt, kunnen zaken aanpassen zonder de verplichting om die aanpassing te delen met HDN. In zijn column op de volgende pagina, schrijft Martin Keegstra, Directeur Romeo Financiële Diensten, zijn verbazing hierover van zich af. “De eenvoudige les die we hieruit kunnen trekken is dat zonder duidelijke contractuele afspraken, gebruikers aan de goden zijn overgeleverd in de hoop dat er voldoende controlemechanismen aanwezig zijn om eventuele wijzigingen tijdig te constateren.”
Eind februari heeft HDN een speciale IBL-helpdesk ingericht waar adviseurs terecht kunnen voor meer informatie over aanvragen van klanten met een lease-auto waarvoor zij tussen 13 augustus 2020 en 28 januari 2021 een IBL-berekening hebben uitgevoerd. Deze helpdesk is dus niet voor bijvoorbeeld nieuwe aanvragen of aanvragen die al eerder zijn afgewezen.
IBL-helpdesk
De processen rond de IBL-rekentool werden na dit incident verzwaard, waarmee HDN kon monitoren of de tool de juiste uitkomsten geeft. Niet lang daarna moest HDN weer aan de noodrem trekken. Door een niet ingevuld veld op het UWV-verzekeringsbericht werd sinds de eerste loonstrook over januari 2021 geen contractvorm meer meegegeven. Als de contractvorm niet bekend is, gaat de IBL-rekentool ervan uit dat er geen sprake is van een vast contract en worden er stringentere regels toegepast dan wanneer er wel sprake is van een vast contract. Hierdoor gaf de IBL-rekentool aan de zogenaamde code-18-groep (onder andere politie, defensie en rechters) een lager toetsinkomen af dan passend voor deze (gelukkig selecte) groep klanten met een vast contract.
Opnieuw in de fout
Ook nu weer bleef de communicatie vanuit HDN beperkt tot het plaatsen van een bericht op de website. Hierin moest HDN toegeven dat dit nieuwe voorval in combinatie met het eerdere incident met de fiscale bijtelling, duidelijk heeft gemaakt dat de set aan controlemaatregelen niet voldoende werkt. In overleg met de IBL-stakeholders is besloten om de rekentool tot nader order niet meer beschikbaar te stellen voor nieuwe aanvragen met het UWV-verzekeringsbericht.
HDN: “Wij vinden het buitengewoon spijtig dat de IBL-rekentool tijdelijk niet kan worden aangeboden. De komende periode zullen verbeteringen aan governance, processen en controls rond de IBL-rekentool worden doorgevoerd. Zodra de betrouwbaarheid volgens de deelnemende geldverstrekkers en extern deskundigen op een goed niveau is, komt de IBL-rekentool weer online”. De AFM is ook na dit voorval direct door HDN geïnformeerd.
Offline gehaald
Als hypotheekadviseurs voor 23-02-2021 een hypotheekaanvraag met IBL hebben ingediend wordt deze afgehandeld conform het gebruikelijke proces. De IBL-rekentool blijft uitsluitend nog beschikbaar voor herberekeningen en voor IBL-aanvragen met een UWV-verzekeringsbericht met een uiterste datum van 23-02-2021. De feitelijke afhandeling van deze aanvragen vindt plaats op basis van het acceptatiebeleid van de individuele geldverstrekker.
Het is volgens HDN momenteel technisch niet mogelijk de IBL-rekentool alleen uit te zetten voor nieuwe aanvragen met UWV-verzekeringsberichten die na 23-02-2021 zijn gedownload. Daarom is de rekentool wel gewoon zichtbaar en benaderbaar voor intermediairs en geldverstrekkers. Om te voorkomen dat er per ongeluk toch nog nieuwe aanvragen worden ingestuurd, is op de rekentool vermeld dat deze na 23 februari niet meer beschikbaar is voor nieuwe aanvragen.
Huidige situatie IBL-gebruik
IBL-rekentool geeft maandenlang
verkeerd toetsinkomen af
HDN heeft dit jaar al twee keer melding moeten doen van een grote fout in de rekentool voor de inkomensbepaling loondienst (IBL). De eerste keer bleek het te gaan om de fiscale bijtelling van klanten met een lease-auto, die ten onrechte niet in mindering zijn gebracht op het toetsinkomen. De gevolgen van deze fout voor de klant kunnen groot zijn, omdat er maar liefs ruim vijf maanden lang een te hoog toetsinkomen is afgegeven door de IBL-rekentool.
Op 8 februari plaatste HDN een bericht op haar website met de melding dat er langdurig een onjuist IBL toetsinkomen is afgegeven bij klanten met een lease-auto. Opmerkelijk daarbij is dat HDN aan deze informatie verder geen ruchtbaarheid heeft gegeven. Wel is direct na de constatering van de fout een melding hiervan gedaan bij de AFM. Voor aanvragen die tot dat moment nog niet verstuurd waren, kon de adviseur het toetsinkomen opnieuw berekenen. Voor de al ingediende en veelal verwerkte aanvragen in de periode tussen 13 augustus 2020 en 27 januari 2021 bepalen de geldverstrekkers die werken met de IBL-tool de impact van het incident voor hun klanten en adviseurs. Inmiddels is wel duidelijk dat de NHG-borgstelling van kracht blijft voor aanvragen waarbij het bindend aanbod voor 28 januari is verstrekt, mits uiteraard wel aan de overige Voorwaarden & Normen is voldaan. De werkelijke impact van deze fout zal duidelijk worden als de AFM naar de zaak heeft gekeken. Er kan tenslotte sprake zijn van een niet-passende hypotheek in situaties waarbij de hypotheek al is gepasseerd.
Het is nu afwachten tot welk oordeel de toezichthouder komt in geval van overkreditering
De bug in de IBL-rekentool is ontstaan door een wijziging in het UWV-verzekeringsbericht waarvan HDN niet op de hoogte was. Dat laatste brengt ook meteen een kwetsbaar punt aan het licht. In dit geval het UWV, maar ook de andere IBL-databronnen die worden gebruikt, kunnen zaken aanpassen zonder de verplichting om die aanpassing te delen met HDN. In zijn column op de volgende pagina, schrijft Martin Keegstra, Directeur Romeo Financiële Diensten, zijn verbazing hierover van zich af. “De eenvoudige les die we hieruit kunnen trekken is dat zonder duidelijke contractuele afspraken, gebruikers aan de goden zijn overgeleverd in de hoop dat er voldoende controlemechanismen aanwezig zijn om eventuele wijzigingen tijdig te constateren.”
Eind februari heeft HDN een speciale IBL-helpdesk ingericht waar adviseurs terecht kunnen voor meer informatie over aanvragen van klanten met een lease-auto waarvoor zij tussen 13 augustus 2020 en 28 januari 2021 een IBL-berekening hebben uitgevoerd. Deze helpdesk is dus niet voor bijvoorbeeld nieuwe aanvragen of aanvragen die al eerder zijn afgewezen.
IBL-helpdesk
De processen rond de IBL-rekentool werden na dit incident verzwaard, waarmee HDN kon monitoren of de tool de juiste uitkomsten geeft. Niet lang daarna moest HDN weer aan de noodrem trekken. Door een niet ingevuld veld op het UWV-verzekeringsbericht werd sinds de eerste loonstrook over januari 2021 geen contractvorm meer meegegeven. Als de contractvorm niet bekend is, gaat de IBL-rekentool ervan uit dat er geen sprake is van een vast contract en worden er stringentere regels toegepast dan wanneer er wel sprake is van een vast contract. Hierdoor gaf de IBL-rekentool aan de zogenaamde code-18-groep (onder andere politie, defensie en rechters) een lager toetsinkomen af dan passend voor deze (gelukkig selecte) groep klanten met een vast contract.
Opnieuw in de fout
Ook nu weer bleef de communicatie vanuit HDN beperkt tot het plaatsen van een bericht op de website. Hierin moest HDN toegeven dat dit nieuwe voorval in combinatie met het eerdere incident met de fiscale bijtelling, duidelijk heeft gemaakt dat de set aan controlemaatregelen niet voldoende werkt. In overleg met de IBL-stakeholders is besloten om de rekentool tot nader order niet meer beschikbaar te stellen voor nieuwe aanvragen met het UWV-verzekeringsbericht.
HDN: “Wij vinden het buitengewoon spijtig dat de IBL-rekentool tijdelijk niet kan worden aangeboden. De komende periode zullen verbeteringen aan governance, processen en controls rond de IBL-rekentool worden doorgevoerd. Zodra de betrouwbaarheid volgens de deelnemende geldverstrekkers en extern deskundigen op een goed niveau is, komt de IBL-rekentool weer online”. De AFM is ook na dit voorval direct door HDN geïnformeerd.
Offline gehaald
Als hypotheekadviseurs voor 23-02-2021 een hypotheekaanvraag met IBL hebben ingediend wordt deze afgehandeld conform het gebruikelijke proces. De IBL-rekentool blijft uitsluitend nog beschikbaar voor herberekeningen en voor IBL-aanvragen met een UWV-verzekeringsbericht met een uiterste datum van 23-02-2021. De feitelijke afhandeling van deze aanvragen vindt plaats op basis van het acceptatiebeleid van de individuele geldverstrekker.
Het is volgens HDN momenteel technisch niet mogelijk de IBL-rekentool alleen uit te zetten voor nieuwe aanvragen met UWV-verzekeringsberichten die na 23-02-2021 zijn gedownload. Daarom is de rekentool wel gewoon zichtbaar en benaderbaar voor intermediairs en geldverstrekkers. Om te voorkomen dat er per ongeluk toch nog nieuwe aanvragen worden ingestuurd, is op de rekentool vermeld dat deze na 23 februari niet meer beschikbaar is voor nieuwe aanvragen.
Huidige situatie IBL-gebruik